Grote Thaise uitvindingen (1)

De brommer met zijspan is een van de grootste bijdragen van Thailand aan de moderne beschaving. Als ik het over een zijspan heb, bedoel ik niet de aerodynamische torpedo met kunstlederen zitplaats van sommige westerse motoren. Nee, de Thaise zijspan is geboren uit armoede en tegelijk een toonbeeld van vindingrijkheid, creativiteit en veelzijdigheid. Hij is gemaakt van aan elkaar gelaste stukken betonijzer, een fiets- of brommerwiel en eventueel een parmantig baldakijntje in welks schaduw je allerlei (commerciële) activiteiten kunt ontplooien.

De Thaise zijspan is in de eerste plaats een goedkoop vervoermiddel waarmee je kinderen, grootouders, zakken rijst en tal van andere zaken van A naar B kunt brengen. Anders dan de Amsterdamse bakfiets is dit geen statussymbool voor grachtengordelmoeders, maar een proletarisch vervoermiddel bij uitstek.

De mooiste toepassingen zijn in mijn ogen de rijdende koffiebar, saté-gril en noedelsoepstal. Zo’n karretje baant zich onbekommerd een weg door het chaotische verkeer van Phuket, terwijl de bestuurder af en toe achterom kijkt om te zien of hij zijn sateetjes moet omkeren. Laatst zat ik ergens iets te eten langs de straat toen luid ratelend de nog aan de dampende soepkoker verbonden gasfles van een rijdend soepstalletje viel. Vonken trekkend schuurde de stalen fles langs het asfalt. Zonder ook maar een spier te vertrekken stopte de uitbaatster haar vehikel midden op de weg, zette de gasfles weer op zijn plaats, roerde in de soep en reed weer verder. We waren ternauwernood aan een gasexplosie ontsnapt, maar daarover scheen niemand zich druk te maken.

Op weg van en naar de school van Menno kom ik regelmatig vast te zitten omdat er zo’n rijdend keukentje voor me zit dat inhalen onmogelijk maakt. Ik word dan getrakteerd op de geur van verse saté, rokende houtskool en uitlaatgassen. Dit brengt mij meteen op een belangrijke andere functie van de Thaise brommer met zijspan: die van rijdende verkeersdrempel. Aangezien de gemiddelde Thai, in het algemeen toch een vriendelijk en rustig persoon, zodra hij achter het stuur zit verandert in een wegpiraat met bloeddoorlopen ogen, is deze functie van de brommer zeer verdienstelijk.  Hij levert een grote bijdrage aan de verkeersveiligheid, want  hij zorgt dat iedereen een stuk langzamer rijdt.  Welgestelde eigenaren van luxe terreinwagens riepen onlangs in een van de kranten op tot een verbod.

Ik hoef me echter geen zorgen te maken over het verdwijnen van de zijspan uit het Thaise straatbeeld. In de eerste plaats werden de voorstanders van het verbod weggehoond als egoïstische snelheidsmaniakken, maar bovendien zou een dergelijk verbod, als het ooit al van kracht werd, nooit worden nageleefd of afgedwongen. De politie probeert al jaren het dragen van de bromfietshelm af te dwingen, maar nog steeds rijdt negentig procent van de mensen in onze buurt met wapperende haren in de wind.

Ook over het feit dat veel brommerongelukken daardoor een fatale afloop hebben, of eindigen met een zware hersenbeschadiging, lijkt niemand zich echt druk te maken. Je kunt nu eenmaal niet leven zonder risico’s te lopen.